نشر این خبر با یاد ناشر"سرزمین جاوید" شایسته است
چالشهای آلودگی تبلیغات شهری در گفتگوی همدلی با اسماعیل کهرم
تبلیغات انتخاباتی محیط زیست را نابود میکند
آساره کیانی- شاید یکی از مسائلی که در بحث انتخابات، کمتر به آن توجه شده؛ مسئله محیط زیست است و این موضوع حیاتی به لحاظ عدم توجه، از دو جهت قابل بررسی است؛ اول اینکه تا چه حد مسئله محیط زیست دغدغه کاندیداهای انتخاباتی است و تا به حال تا چه از سوی نمایندگان مجلس به مسئله محیط زیست مورد توجه قرار گرفته؟ مسئله دیگری که باید مورد توجه و دقت نظر قرار گیرد؛ بحث ابزارهای تبلیغاتی است که به نظر، ایران جزو کشورهایی است که با نزدیک شدن به روزهای انتخابات، بیشترین درصد تخریب در محیط زیست را به همراه داشته باشد؛ درصد بالای مصرف کاغذ و تعداد درختانی که برای این کاغذها قطع میشوند به خوبی گویای مطلب است؛ اسماعیل کهرم اما وضعیت بنرهای پلاستیک را بدتر میداند و معتقد است که تبلیغی سه روزه،2000 سال محیط زیست را تخریب میکند؛ متخصص و مشاور سازمان محیط زیست ایران در گفتوگو با همدلی، ضمن بررسی وضعیت محیط زیست در مجلس گذشته چشماندازی هم برای آینده ارائه میدهد؛ آنچه میخوانید حاصل این گفتوگو است:
اگر نگاهی به وعدهها و شعارهای انتخاباتی کاندیداهای مجلس شورای اسلامی داشته باشیم تا چه حد میتوان رگههایی از محیط زیست را دید؟
شاید بیش از یک دهه است که در کشورهای پیشرفته، کاندیداهای پستهایی مثل ریاستجمهوری، نخستوزیری و یا نمایندگی مجلس، مسئله محیط زیست را جزو مطالبات مردم میدانند و اینها دوست دارند که وجیه المله باشند لذا از چیزی صحبت میکنند که مردم دلشان میخواهد.
در ایران، مسئله محیط زیست تا به حال، دغدغهای جدی نبوده؛ در رژیم گذشته که اصلا به آن توجهی نمیشد؛ بعد از انقلاب هم که مسئله جنگ و معیشت و اقتصاد و تحریم و... بوده و همیشه مسئله محیط زیست تحتالشعاع قرار گرفته؛ این اولین بار است که من میبینم کاندیداهای نمایندگی که تایید صلاحیت شدهاند به فکر محیط زیست افتادهاند؛ اخیرا یکی از آنها از کارشناسهای محیط زیست و میراث فرهنگی درخواست کرده بود که در تبلیغات آنها حضور پیدا کنند و تاکید کرد که خط مشی اصلی در مانیفست حزبش در مجلس بر اساس حفظ محیط زیست و میراث فرهنگی است؛ این مسئله و این دغدغه اولین بار بود که به گوش من رسید و این مژدهای برای آغاز حرکتی نوین بود و متعاقب آن چند نماینده دیگر از تهران و شمال ایران از من خواستند به عنوان یکی از افراد علاقهمند به محیط زیست و طبیعت، حاضر شوم و به مردم بگویم که این کاندیدا توجه و علاقه به مسئله محیط زیست دارد. اگر این شعلهای که الان زده شده به صورت قدم اول نگه داریم باعث امیدواری است. یکی از مسائلی که من درخواست کردم، درخواست NGO ها بود چرا که در کشورهای پیشرفته، اینها عصای دست دولتها هستند؛ ما هم باید اینها را حمایت کنیم؛ اینها یک عده جوان علاقهمند و داوطلب هستند که با وجود اینکه پول کافی ندارند، برای ما بلیت هواپیما میگیرند که به فلان شهر برویم و سخنرانی کنیم؛ باید از نیروی جوانی آنها استفاده و از آنها حمایت کرد.
وضعیت توجه به محیط زیست را در مجلس چگونه میبینید؟
با کمال تاسف، دستهبندی محیط زیست در مجلس جواز داشت؛ یک نماینده قول انتخاباتی میداد که برای نمونه جاده «جنگل ابر» را بسازد و بعد که رای میآورد بین نمایندهها میگشت و امضاء جمع میکرد که نامه به رئیسجمهور بفرستد برای ساخت این جاده؛ تمام علاقهمندان محیط زیست گفتند که این جنگل حیف است و نباید در آن جاده ساخته شود اما این نماینده 120 امضاء جمع کرد که جاده را بسازد. پاسخ نمایندههای امضاءکننده هم این بود که ما با جمعکننده امضاء دوست هستیم؛ او برای ما امضاء داده؛ ما هم امضاء میدهیم. این راهکار نباید وجود داشته؛ تو نماینده مردم هستی؛ اقدامت نباید به ضرر محیط زیست باشد؛ چرا کاری نمیکنی که به نفع آن باشد؟ از سوی دیگر افرادی که وارد مجلس میشوند، تخصص محیط زیست که ندارند؛ چه اشکالی دارد یک «مشاور محیط زیست» داشته باشند!
مجلس نباید تمام هم و غمش را صرف تخریب و تخطئه و ترور شخصیت مقامات محیط زیست این مملکت کند؛ به جای اینکه بپردازد به مسائل محیط زیست؛ تمام مسئلهشان این میشود که همسر فلانی بنزین وارد کرده است! شما ببینید چه اندازه زمان صرف شد تا این ادعا رد شود! اینها به جای اینکه انرژی بدهند، کارشان این بود که به مایوسکردن مقامات محیط زیست، بپردازند و از طرف دیگر انتظار داشتند که کارهای زیادی در حوزه محیط زیست انجام شود. من فکر میکنم اگر نمایندههایی که به مجلس میروند، از هر جناح و دسته و گروهی که هستند بدانند که محیط زیست ما در خطر است؛ این تعارف نیست؛ یک ضربالمثلی هست که میگوید ببین چه کسی میگوید ببین چه میگوید؛ اوباما در اجلاس پاریس که در زمینه گرمایش زمین بود حرفی زد که حرف یک فیلسوف است؛ ما اولین نسلی هستیم که تحت تاثیر گرمایش زمین قرار گرفتیم و آخرین نسلی هستیم که میتوانیم راجع به آن کاری کنیم. بعد از ما اگر زمین داغ شود حتی گندم هم سبز نخواهد شد بنابراین نمایندگان محترم فکر کنند تصمیمی که میگیرند برای بیست، سی، چهل سال آینده؛ برای بچههای ما و نوههای نوههای ما است.
اگر نگاهی به ابزارهای تبلیغاتی که کاندیداها از آن استفاده میکنند بیاندازیم، اولین چیزی که در تخریب محیط زیست به چشممان میخورد مصرف بالای کاغذ است. ابزارهای تبلیغاتی چگون باید باشند که چنین تخریبی را بر جای نگذارند؟
روزی هفت هزار تن زباله در تهران تولید میشود؛ ده درصد آن یعنی هفتصد تن آن محصولات کاغذ و مقوا است و این را اگر بازیافت کنیم دیگر نیاز نیست درختی قطع شود!
باید از «کاغذ مقوایی بازیافتشده» استفاده کرد؛ از کاغذها که بگذریم از پردههای پلاستیکی که مورد استفاده کاندیداها قرار میگیرد، نباید گذشت؛ این پردههای پلاستیکی با جنس زخیم، شاید 2000 سال هم در طبیعت بماند؛ چطور میتوان از شر آن خلاص شد؟ از سوی دیگر مورد استفاده اینها تنها سه روز است! بنابراین برای تبلیغ سه روز میارزد که ما محیط زیستمان را برای 1000 تا 2000 سال آلوده کنیم؟!
بنابراین از همان کاغذها و مقواهایی که ضایعات کاغذ است بهتر است استفاده شود؛هیچ اشکالی ندارد اگر کاندیداها زیر همین کاغذها هم بنویسند که این کاغذها، بازیافتی است که به مردم نشان دهند محیط زیست برایشان حائز اهمیت است؛ به آن احترام میگذارند و علاقهمند به آن، هستند؛ هم قیمتشان ارزانتر تمام میشود و هم نیازی به قطع درخت و تخریب محیط زیست نیست.
این مسئله مدام مطرح میشود ومدام هم تکرار میشود؛ شاید اگر این فرهنگ از خود مردم شروع شود، نمایندههای همان مردم هم که به مجلس میروند به محیط زیست علاقه داشته باشند.
مردم میگویند خواهی که شوی خوشنویس، بنویس و بنویس و بنویس؛ نتیجه آن بنویس و بنویس و بنویس و بگو بگو بگو شده که الان خیلی از کاندیداها بنده را دعوت کردهاند که راجع به مسائل محیط زیست حرف بزنم؛ نتیجه این تکرارها این شده که آنها میدانند که مطالبات مردم، محیط زیست است و خودشان را میخواهند مردمی کنند و این باعث خوشنودی است.
در حال حاضر، هیئتهای مردمیای هستند که در زمینه محیط زیست به خصوص در ماههای محرم و رمضان و ... به مساجد و تکایا و هیئتهای مذهبی روی میآورند و آنها را آگاه میکنند که ظرفهایی هم هست که در طبیعت زود از هم پاشیده میشود و اینطور نیست که هزاران سال باقی بماند؛ اگر این گروهها توسط نمایندههای مجلس تقویت شوند که بتوانند این ظروف را پخش کنند، کار خوبی است؛ این ظرفها از پلاستیک ساخته شده؛ اما موادی روی آن میمالند که وقتی داخل خاک قرار میگیرد زود تجزیه میشود و از نظر قیمت شاید ده درصد قیمت ظروف پلاستیکی باشند؛ این هیئتها و نیروهای انسانی که در زمینه حفظ محیط زیست فعالند، نیاز به حمایت مالی و روحی دارند.
شما چهقدر خوشبین هستید که اوضاع محیط زیست با رفتن نمایندهها به مجلس، کمی بهتر شود؟
حدود چهل سال پیش که ما برای پرندهشناسی به زابل رفتیم، مردم فکر میکردند که ما ساواکی(وزارت اطلاعات شاه) هستیم! چهل سال طول کشیده تا به اینجا رسیده؛ حالا چهقدر طول میکشد تا ما به اروپا برسیم شاید همان که دکتر مصدق گفت؛ «یک نسل دیگر»؛ البته یک مقدار زیادش هم در دستان مطبوعات و رسانهها است که اطلاعرسانی کنند و اگر اطلاعرسانی از این طریق صورت بگیرد، شاید این چهل سال بشود بیست یا پانزده سال و ما هم بهبود اوضاع محیط زیست را در کشورمان ببینیم.
همدلی