نشر این خبر با ذکر منبع: www.sarzaminjavid.com شایسته است
گفتوگو با يك مرمتکننده
تبریزيها به بازسازي خانههاي تاريخي بيعلاقهاند!
کوچکتر از خانههای قدیمی کاشان است، در دل بافت تاریخی این شهر، شبیه خانههای دوران قاجار با تمام مولفههای یک خانه ایرانی با دیوارهای بلند، حیاط اندرونی و بیرونی، ایوانی مشرف به حیاط و حوضی قدیمی به سبک خانههای قاجار در مرکز، خانهای دارای سرداب و بادگیر به سبک خانههای ایرانی، اینها بخشی از زیباییهای خانهای است که بهدلیل کوچک بودن به خونه نقلی مشهور شده است. خونه نقلی کاشان خانهای تاریخی است که توانست جایگاه مناسبی در میان مردم کاشان و گردشگران داشته باشد.
هر چند «شاهین تبریزی» طراح، مرمتکار و ساماندهنده این خانه تاریخی بوده که بهعنوان اقامتگاه بومگردی مورد استفاده است، این خانه بیشتر با نام «اکبر رضوانیان» مالک این خانه شهرت یافته است. خانه نقلی کاشان 180 سال قدمت داشته و معماری آن بهدوران قاجار باز میگردد. با او درباره مزايا، كمبودها و مشكلات صنعت بومگردي به گفتوگو نشستهايم كه باهم ميخوانيم.
ایده خانه نقلی از کجا به ذهنتان رسید؟
آقای اکبر رضوانیان مالک فعلی خانه نقلی قصد پیادهسازی چنین طرحی را داشتند، در سفرم به کاشان با آنها آشنا شدم؛ پیشنهاد احیای خونه نقلی را مطرح کردم که توجهشان را جلب کرد و پیشنهاد دادند که همانجا اقامت داشته باشم و کارشناسی ارشدم را در نطنز بخوانم و در ازای اقامتم در خانه نقلی برایشان کار کنم.
چه کاری در خانه نقلی انجام دادید که باعث رونق این خانه شد؟
خانه نقلی حس باستان دوستی مرا تازه میکرد باعث شد حس کنم در میان علاقهمندیهایم زندگی میکنم، بعد از مدتی اقامت در این خانه با شخصی آشنا شدم به نام بهمن مخبر که تاثیر بسیار زیادی در زندگی من و ایدهپردازیام در این خانه داشت. مخبر به زندگی طبیعی بسیار اعتقاد داشت و ناخودآگاه در روش زندگی من اثر گذاشت و بعد از مدت کوتاهی تصمیم گرفتم برای مسافران تنور آتش برای پخت نان و غذای محلی با هیزم ارائه کنم؛ غذای طبیعی، معماری ایرانی این خانه و تزئینات استفاده شده در آن، مسافران را به دوران گذشته باز میگرداند و میتوانست حس زندگی ایرانی را به آنها انتقال دهد.
خانههای تاریخی کاشان به نسبت سایر شهرها در حال حاضر وضعیت بسیار مناسبی دارند؛ بهنظر شما در احیای خانههای تاریخی کاشان بیشتر چه کسانی نقش دارند؟ چرا کاشان توانسته بافت تاریخی خود را حفظ کند؟
علاوهبر اینکه مردم اهمیت تاریخ و هویت خود را درک کردهاند، ارگانهای دولتی و مردمی نیز همراه هستند، برای مثال اداره میراث فرهنگی کاشان تسهیلات تشویقی برای مالکان خانههای تاریخی ثبت ملی ارائه میکند. شاید ادارات دولتی توان خرید خانههای تاریخی را نداشته باشند ولی میتوانند تسهیلات ویژه به مالکان شخصی ارائه کنند چراکه با این کار از هویت تاریخی یک شهر و در نهایت یک کشور حمایت میکنند.
چه تسهیلاتی را دولت در اختيار گذاشته است؟
میراث فرهنگی کاشان برای مالکان خانههای تاریخی مصالح ساختمانی ارزان قیمت ولی با کیفیت ارائه میکند یا در مرمت خانههای تاریخی ثبتی مشارکت میکند. این عمل یک حمایت تشویقی است تا مالکان بتوانند خانههای تاریخی خود را حفظ و بازسازی کنند.
بعد از تجربه موفق خانه نقلي چه برنامهای برای آینده دارید؟
پس از تجربه موفق خانه نقلی، چند خانه تاریخی دیگر برای مرمت و احیا پیشنهاد دارم، اگر در تبریز به خواستههایم نرسم به کاشان بازمیگردم.
خواستههاي شما در تبریز چیست؟
چند سال پیش تعدادی کتاب تاریخی نیاز داشتم که یکی از دوستانم به من گفت میتوانم آن کتابها را از کتابخانه میراث فرهنگی آذربایجان شرقی تهیه کنم، بعد از مدتها رفت و آمد نتوانستم به کتابها دسترسی داشته باشم. میراث فرهنگی یک سازمان تخصصی است و من نیز در رشته معماری تحصیل کردم وقتی با گشادهرویی از فارغ التحصیل رشته مرتبط برای ارائه کتاب امانی استقبال نمیشود، چگونه میتوانم انتظار داشته باشم یک خانه تاریخی را در اختیار داشته و براي رونق آن تلاش کنم؟
در کاشان هم میراث خانهای در اختیار شما قرار نداده بود.
بله درست است اما مردم کاشان به این درک رسیدهاند که خانه تاریخی و خانه کلنگی فرق دارد اما در تبریز وضعیت فرق میکند کسی هم که خانه تاریخی ثبت شده دارد در صدد است تا از فهرست آثار ملی خارج کند و جایش برج بسازد وقتی مردم این دیدگاه را دارند سازمانها باید فرهنگ سازی کنند.
میراث فرهنگی آذربایجانشرقی چه تسهيلاتي را ميتواند براي رونق صنعت بومگردي براي فعالان اين بخش ايجاد كند؟
ميتوانند خانههاي تاريخي كه تحت تملک میراثفرهنگی است را در اختيار فعالان اين بخش بگذارند. بهعنوان مثال بنده حتی ریالی از آنها پول و تسهیلات مالی نمیخواهم حاضرم در مدت کوتاهی خانه را مرمت و به مکانی گردشگرپذیر تبدیل کنم، اين كار براي میراث فرهنگی نیز ميتواند ایجاد درآمد کند. اگراین طرح عملی شود میتوان به کسانی که خانههای تاریخی را کلنگی خطاب میکنند اثبات کرد که خانههای تاریخی حکم چاه نفت را دارند و میتوانند درآمد کلانی برای مالکان داشته باشند بهشرطی که مرمت و تغییر کاربری داشته باشند. متاسفانه در حال حاضر تبریز محل گذر است و برنامه مدونی برای گردشگران ارائه نمیشود که آنها را جذب کند. بهنظر من ما باید برنامهريزي مدون برای جذب گردشگران خارجی داشته باشیم چرا که حضور گردشگر خارجی است که برای کشور منافع مالی دارد. در حال حاضر تبریز جذابیتهای لازم را برای حضور گردشگر ندارد؛ گردشگران برای آشنایی با فرهنگ و تمدن ملل سفر میکنند ما با هتل 5ستاره و مرکز خرید لوکس نمیتوانیم نیاز گردشگر را پاسخ دهیم. این فرهنگ و هویت و تاریخ و بنای تاریخی ماست که نیاز او را برآورده میکند نه مرکز خرید لوکس.
قانون / ندا فرشباف
موافقم