نشر این خبر با یاد ناشر"سرزمین جاوید" شایسته است
وعده روحاني درباره فضاي مجازي
ممنوع برای مردم، مجاز برای خودی ها؛مشتریان خوب فیلترشکنها
يكي از وعدههاي آقاي روحاني در ايام انتخابات اين بود كه دستمان روي دكمه فيلترينگ نخواهد رفت. عمل بر خلاف اين وعده به هر دليل و ضرورتي براي مردم سوءظن ايجاد ميكند و با ديده شك و ترديد به سخنان و وعدههاي رييسجمهور خواهند نگريست. ضمن اينكه در قالب پيامرسان تلگرام اشتغالزايي صورت گرفته و قطع يكباره آن ميتواند خساراتي را به اين بخش از جامعه وارد كند. بايد توجه داشت كه كشور با بحران اشتغال مواجه است و به سادگي نميتوان از كنار چنين مسائلي عبور كرد. مساله ديگر اين است كه در نظر نگرفتن جايگزين قابلرقابت با نمونههاي ديگر براي تلگرام موجب ايجاد نارضايتيهايي در بين مردم خواهد شد. عدهاي به وعدههاي رييسجمهور اعتماد كردهاند و خدشهدار كردن اين اعتماد به نفع كشور نيست.
فيلترينگ را بايد از منظر گردش آزاد اطلاعات نيز مورد توجه قرار داد. به هر حال قانوني در اين زمينه وجود دارد و بخشي از آن به همين فضاهاي مجازي مربوط است لذا نبايد بدون توجه به اين قانون در مورد فيلترينگ تصميم آني و نادرست اتخاذ كرد. در همين سال گذشته شاهد بوديم كه يأس و نااميدي در برخي زمينهها به صورت اعتراضات خياباني بروز كرد. از همين رو نبايد بيگدار به آب زد و تصميماتي گرفت كه به يأس و نااميدي مردم دامن بزند. تصور اينكه ميتوان تمام پيامرسانهاي خارجي را حذف و براي آنها جايگزين ملي پيدا كرد، موضوعي است كه بايد جوانب مختلف آن را در نظر گفت. بالا بردن كيفيت و امنيت پيامرسانهاي داخلي ميتواند يكي از راهحلهاي اين مساله باشد؛ همچنانكه رييسجمهور اشاره كرد لازم نيست كه انحصار در اين زمينه از طريق ممنوعيتها و محدوديتها شكسته شود. نبايد فراموش كرد كه با فيلترشكنهاي موجود امكان اينكه مردم به اين فضاها دسترسي داشته باشند، زياد است. همچنانكه در گذشته نيز دسترسي به رسانههاي خارجي با ايجاد چنين محدوديتهايي رفع نشده است. با همه تبليغات و فضاهاي ايجاد شده در سطح داخلي اين محدوديتها كمكي نكرده است. از دولت انتظار ميرود كه به وعدههاي خويش پايبند باشد.
اعتماد-علي صوفي-فعال سياسي اصلاحطلب
ممنوع برای مردم، مجاز برای خودی ها؛مشتریان خوب فیلترشکنها
به تازگی عکسی منتشر شده از یکی از شبکههای تلویزیونی که در شبکه مانیتور پشت مجری انواع فیلترشکنها به چشم میخورد. این عکس واکنشها و اعتراضاتی را از سوی مردم به همراه داشت. اگر دوستان و آشنایانی در نهادهای دولتی داشته باشید و شما را قابل اعتماد یافته باشند به طور حتم به شما گفتهاند که برای بسیاری از فعالیتها در نهادهایشان از فیلترشکن استفاده میشود. از سویی دیگر بسیاری از شبکههای مجازی و سایتهای فیلتر شده در کشورمان مورد استفاده دولتمردان و مسوولان دولتی قرار میگیرند. بیشتر دولتمردان، مسوولان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در توئیتر و فیس بوک اکانت دارند. حتی بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نظرات خود را درباره فیلتر شدن تلگرام در توئیتر منتشر کردند. هر کاربری که در ایران از توئیتر و فیس بوک استفاده میکند به طور حتم باید از فیلترشکن استفاده کند تا بتواند وارد این شبکهها شود. بنابراین تمامی این دولتمردان و نمایندگان مجلس مشتریان فیلترشکنها هستند. به طور معمول اگر شبکه یا سایتی فیلتر شود به معنای آن است که نباید مورد استفاده کاربران ایرانی واقع شود و برای جامعه مضر به شمار میرود. حال این پرسش مطرح میشود که اگر استفاده از شبکههای مجازی و سایتهای فیلتر شده اشتباه است و نباید مورد استفاده قرار بگیرد به کدام دلیل دولتمردان و نمایندگان مجلس از این شبکهها و سایتها استفاده میکنند و در این شبکههای مجازی برای خود صفحه شخصی داشته و نظرات خود را در آنها منتشر میکنند؟ نظراتی که گهگاه بسیار تاثیرگذار میشوند و مورد توجه مردم واقع میشوند مانند مخالفت و موافقت درباره فیلتر شدن تلگرام. آیا مسوولان فیلترینگ و دولت این گونه تصور میکنند که مردم دانش و اندیشه کافی ندارند و نباید از این شبکهها استفاده کنند اما دولتمردان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی از عقل کافی برخوردار هستند بنابراین استفاده آنها از شبکههای مجازی و سایتهای فیلتر شده ضرری به دولت و جامعه وارد نمیکند؟
از سویی دیگر فیلتر کردن شبکههای مجازی و برخی از سایتهای خارجی بازار فروش فیلترشکنها را داغ کرده و عدهای با راه اندازی کسب و کارهای غیرقانونی فروش vp- و انواع فیلترشکن برای خود درآمدزایی کرده اند. بنابراین میتوان گفت فیلترینگ هم اشتغالزایی به همراه دارد و میتواند برای جامعه درآمدزایی داشته باشد چراکه کاربران اینترنتی دست از شبکههای مجازی محبوب خود نمیکشند و به هر طریقی میخواهند از این شبکهها استفاده میکنند، بنابراین در صورت فیلتر شدن، مشتری فیلترشکنها میشوند. بنابراین با فیلتر کردن شبکههای مجازی مختلف دولت تنها بازار فروش فیلترشکنها را داغ تر میکند. کارشناسان معتقدند اگر دولت نگران مضرات و تبعات ناشی از استفاده مردم از پیامرسانها و شبکههای مجازی است بهتر است نظارت بر آنها را افزایش دهد اما حذف یا فیلتر کردن این شبکهها راهکار مناسبی برای کنترل فضای مجازی به شمار نمیرود بلکه فعالیتهای غیرقانونی و استفادههای نامناسب از اینترنت را رواج میدهد.
افزایش بدبینی، تنها دستاورد فیلترینگ
کارشناسان معتقدند پیامرسانهای داخلی باید در روش مناسب با پیامرسانهای بینالمللی رقابت کنند و فیلتر کردن پیامرسانهای خارجی راه خوبی برای رقابت نیست چراکه تنها بدبینی آحاد جامعه را به همراه دارد. از سویی دیگر اگر شبکههای مجازی فیلتر هستند بنابراین استفاده دولتمردان و مسوولان دولتی نیز از این شبکهها ممنوع است و نباید تفاوتی بین مردم و دولت در دسترسی به شبکههای مجازی و پیامرسانهای خارجی وجود داشته باشد.
نوید رییسی، کارشناس ارشد فناوری اطلاعات و ارتباطات در گفت و گو با «جهان صنعت» اظهار کرد: استفاده از فیلترشکن از سوی مردم و نهادهای دولتی موضوع جدیدی به شمار نمیرود و همواره آحاد مختلف جامعه از فیلترشکنها برای دسترسی و استفاده از شبکهها و پیامرسانهای فیلتر شده استفاده میکردهاند. نهادهای دولتی نیز از فیلترشکن برای پیشبرد برخی اهداف و انجام فعالیتهای خود استفاده میکنند.
او با اشاره به اینکه اعتقادی به فیلتر کردن شبکههای مجازی، پیامرسانها و سایتهای مختلف ندارد بیان کرد: به عقیده من اگر پیامرسانهای داخلی میخواهند با پیامرسانهای بینالمللی و مطرح دنیا در کشور رقابت کنند نباید این اقدام را با فیلتر کردن پیامرسانهای خارجی انجام دهند چراکه شکست میخورند.
رییسی تاکید کرد: با فیلترکردن پیامرسانهای بینالمللی همچون تلگرام، مردم از فیلترشکن استفاده کرده و به طور مجدد کاربر همان پیامرسانهای قدیمی میشوند اما به پیامرسانهای داخلی نیز بدبین میشوند. او افزود: به طور کلی نهادهای دولتی فعالیتهای موازی انجام میدهند. هنوز در کشور ما نهاد خاصی برای ساماندهی، کنترل و نظارت فضای مجازی وجود ندارد. اگر ساماندهی مناسبی در این زمینه صورت نگیرد تمامی نهادها و افراد مختلف در زمینه فضای مجازی تصمیمگیری میکنند و شرایط به صورت کنونی درمیآید که عدهای میگویند تلگرام باید فیلتر شود و عدهای دیگر معتقدند فیلتر شدن تلگرام اشتباه است.
روشهای امری و دستوری نتیجه بخش نیست
رییسی با اشاره به اینکه محدود کردن فضای مجازی راهکار مناسبی نیست اظهار کرد: باید فضا باز باشد تا مردم حق انتخاب داشته باشند و بتوانند شبکه مجازی و پیامرسانهای مطلوب خود را انتخاب کنند. اقدامات دولت برای کنترل جامعه به صورت امری و دستوری در هیچ حوزهای نتیجه مطلوبی به همراه ندارد. در خرید و فروش ارز که شاهد بودهایم بگیر و ببندها نتیجه عکس داشته است در فضای مجازی نیز وضعیت همین گونه است و فیلتر کردن شبکهها، پیامرسانها و سایتها کمکی به کنترل و نظارت فعالیتهای مردم در فضای مجازی نمیکند.
او درباره استفاده دولتمردان، مسوولان دولتی و نمایندگان مجلس از فیلترینگ و فعالیت آنها در شبکههای مجازی و سایتهای فیلتر شده اظهار کرد: اگر سایت یا شبکه مجازی فیلتر شده پس دولتمردان نیز نباید از آن استفاده کنند. اگر استفاده از برخی شبکههای مجازی ممنوع است برای همه باید ممنوع باشد. این اقدامات مانند آن است که بگویند این خیابان ورود ممنوع است اما پلیس میتواند وارد آن شود. این اقدامات تنها بدبینی مرم را تشدید میکند. دولت خود را از چارچوبهای قانونی که برای جامعه تعیین کرده جدا میبیند و این امر منجر به کاهش اعتماد مردم به دولت میشود. این کارشناس ارشد فناوری اطلاعات با تاکید برآنکه محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات باید شکاف میان دولت و جامعه را کاهش دهد اظهار کرد: به عقیده من وزیر فعلی ارتباطات و فناوری اطلاعات کشورمان میتواند بین مردم و دولت اعتمادسازی کرده و بدبینیهای دوطرف را کاهش دهد. رییسی با اشاره به اینکه هیچ جایگزین مناسبی برای تلگرام وجود ندارد بیان کرد: بسیاری از مسوولان و مدیران دولتی عنوان میکنند که تلگرام باید فیلتر شود اما مردم به پیامرسانهای داخلی اعتماد ندارند و حاضر به استفاده از این پیامرسانها نیستند. کاربران اینترنتی جامعه حاضر نیستند اطلاعات خود را در پیامرسانهای داخلی منتشر کنند و به دلیل بدبینی به بدنه حاکمیت، اعتمادی به پیامرسانهای داخلی ندارند.
سخن آخر
فیلتر کردن شبکههای مجازی و پیامرسانها نه تنها استفاده مردم از آنها را کاهش نداده بلکه در مواردی مانند فیس بوک و توئیتر منجر به استفاده مداوم و بیرویه مردم شده است . از سویی دیگر فیلتر کردن جز رونق فعالیتهای غیرقانونی فروش فیلترشکنها و افزایش بدبینی مردم به پیامرسانها و شبکههای مجازی داخلی، حاصلی نداشته است. بنابراین اگر پیامرسانها و شبکههای مجازی داخلی قصد دارند با فیلتر کردن شبکههای مجازی و پیامرسانهای خارجی رقابت را برای خود تسهیل کنند به بیراهه میروند.
جهان صنعت