نشر این خبر با یاد ناشر"سرزمین جاوید" شایسته است

 

بودجه محيط‌زيست كشوري با 80 ميليون نفر جمعيت، 650 ميليارد تومان است

بودجه سازمان محيط زيست حتي از اعتبار ساخت تنها يك سد نيز كمتر است

يكي از بخش‌هايي كه به افزايش بودجه سازمان كمك مي‌كرد، بخش جريمه صنايع آلاينده بود كه هم‌اكنون تعطيل شده است

سازمان محیط‌زیست با هفت هزار كارمند و دستان خالي، بايد به‌ جنگ سوداگران و دلالاني برود كه كمر همت به‌نابودي آب و خاك اين سرزمين بسته‌اند

روحاني در برنامه نخست خود كه در ايام انتخابات ارائه كرد، يك فصل از كل برنامه‌ها را به بحث محيط زيست اختصاص داده بود اما امروز حتي يكي از اين برنامه‌ها محقق نشده است

نمی‌توان روي محیط‌زیست قیمت گذاشت. سود آن ملموس نبوده و اثراتش بر توسعه و پیشرفت قابل رویت نیست؛ درنتیجه در نگاه دولتمردان و مجلسی‌ها، محیط‌زیست همیشه در رده آخر اولویت قرار می‌گیرد

روحاني علاوه‌بر خلف وعده در بهبود وضعيت محيط زيست، در بودجه نيز خلف وعده كرده است. در يك كلام، دولت در اجراي قوانين و اختصاص بودجه به محيط زيست كشور آسيب وارد كرده است

يكي از شعارهاي دکتر روحاني در ايام انتخابات، احياي تالاب‌ها و درياچه‌هاي خشكيده ايران بود. شعارهاي محيط‌زيستي كه در پيروزي او در انتخابات نقش پررنگي داشته‌اند اما گويا فراموش كرده‌ايم«هزار وعده خوبان يكي وفا نكرد»، تصميم‌گيري‌هاي اين روزهاي رييس‌جمهور، خلاف تمامي وعده‌هاي او است. روحاني از يك سو در اجراي قوانين زيست‌محيطي و از سوي ديگر تخصيص بودجه، به تمامي وعده‌هاي خود در اين حوزه پشت كرده و يادآور دولت‌هاي نهم و دهم براي جامعه محيط زيست كشور است. هر روز خبري از صدور مجوز يك پروژه ضد محيط زيستي در كشور به‌گوش مي‌رسد و امروز نيز با تخصيص رقمي ناچيز از بودجه، تير خلاصي بر پيكر بي‌جان محيط زيست كشور وارد شد.

حفاظت از 17 میلیون هکتار از مناطق تحت حفاظت محیط زیست با عناوین پارک ملی ، منطقه حفاظت‌شده، پناهگاه حیات وحش، آثار طبیعی ملی و پنج میلیون هکتار از مناطق شکار ممنوع، حفاظت از منابع طبیعی، تنوع زیستی و حیات وحش و جلوگیری از انواع آلودگی در كشور تنها با 650 ميليارد تومان انجام و اداره مي‌شود. مبلغي كه با رشد حدود 20 درصدي، به 896 ميليارد تومان در سال آينده افزايش يافته است. بودجه‌اي كه اميد جامعه محيط زيست را در روزگاري كه حال خوشي ندارد، نااميد كرده است.

جيب خالي محيط زيست

حال پرسش اينجاست كه سازمان محيط‌زيست بايد اين بودجه اندك را به هزينه‌هاي جاري خود همانند پرداخت حقوق اختصاص دهد يا صرف مقابله، حفاظت و شكايت از افرادي كه با جيب‌هاي‌ پر از پول‌شان قصد تيشه زدن بر ريشه محيط‌زيست كشور را دارند، كند. نكته قابل توجه در اين ميان، انتخاب عيسي كلانتري به‌عنوان رييس سازمان محيط زيست است؛ مديري كه از ابتداي مديريت خود در پرديسان، سوداي توسعه البته از جنس ناپايدار در كشور داشته و با مجوزهاي ضد محيط‌زيستي فرياد اعتراض استادان، كارشناسان و فعالان محيط زيست را در آورده است.

اعتباري كمتر از يك ناحيه شهرداري تهران

امروزه اهميت حفظ محيط زيست بركسي پوشيده نيست اما اينكه اين مساله تا چه اندازه در اولويت مسئولان است، جاي سوال دارد. بودجه محيط‌زيست كشوري با 80 ميليون نفر جمعيت 650 ميليارد تومان است؛ درحالي‌كه به‌گفته رييس سازمان، اين بودجه از اعتبار یک ناحیه از شهرداری تهران نيز کمتر است. فعالان محيط‌زيست و مسئولان در حالي از اين سازمان انتظار مقابله با مافياي سدسازي در كشور را دارند كه بودجه اش حتي از اعتبار ساخت تنها يك سد نيز كمتر است. به‌گفته يک مقام مسئول در وزارت نيرو، براي 118 سد در دست‌ ساخت حدود ۷۰ هزار ميليارد تومان اعتبار مورد نياز است.

وضعيت بد معيشتي محيط‌بانان

در سال‌هاي اخير بارها شاهد اعتراض كارمندان و محيط‌بانان كشور نسبت به وضعيت بد معيشتي‌شان بوده‌ايم. محیط‌بانان بیشتر از تمامي کارمندان دولت کار كرده ولی کمترین حقوق را دريافت مي‌كنند. شواهد حاكي از آن است كه محیط‌بانان در مضیقه هستند و تخصیص چنین اعتباراتی، گرهی از مشکلات آنان باز نخواهد کرد. محيط‌بانان از نبود امكانات و تجهيزات گله‌مند هستند. فقر امكانات محيط‌بانان به‌اندازه‌اي است كه بسياري از آن‌ها براي تامين مايحتاج موردنیاز کارشان، مجبور به هزينه از جيب خود هستند؛ چرا كه كيفيت پايين وسايلي كه سازمان در اختيار آن‌ها قرار مي‌دهد، پاسخگوي حجم بالاي كارشان نيست.

همچنين کارمندان محیط‌زیست از لحاظ مالی کمترین ميزان حقوق را در بین سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دیگر دريافت مي‌كنند. چالش ديگر سازمان محيط زيست کمبود نیرو و تجهیزات است. بر اساس آمار، هزار هکتار از مناطق تحت حفاظت محيط زيست توسط تنها شش مامور آن هم با دو خودرو کنترل مي‌شود كه با استانداردهاي جهاني بسيار فاصله دارد.

با دستان خالي در برابر سوداگران

سازمان محیط‌زیست با هفت هزار كارمند و دستان خالي بايد به‌ جنگ سوداگران و دلالاني برود كه كمر همت به‌نابودي آب و خاك اين سرزمين بسته‌اند.با نگاهي به عملكرد اين روزهاي دولت در حوزه محيط زيست، اين پرسش مطرح مي‌شود که دولت مسائل محیط‌زیست را در چه ردیفی از اولویت‌های خود قرار می‌دهد؛ ردیف اول یا هزارم؟

بودجه 896 ميليارد توماني سال 97 سازمان محیط‌زیست، نشان‌دهنده بي‌اهميتي دولت به اين حوزه است.

نمی‌توان روي محیط‌زیست قیمت گذاشت؛ بنابراين سود و فایده آن ملموس نبوده واثرات آن بر توسعه و پیشرفت قابل رویت نیست. درنتیجه در نگاه دولتمردان و مجلسی‌ها، محیط‌زیست همیشه در رده آخر اولویت قرار می‌گیرد.

محيط زيست، بزرگ‌ترين خلف وعده روحاني

احمد نبوي، كارشناس محيط زيست درباره وضعيت بودجه‌اي اين سازمان به «قانون» مي‌گويد:« با بودجه 896 ميليارد توماني، سازمان تنها قادر به پرداخت حقوق كارمندان است.

در سال‌ گذشته شاهد رشد 130 درصدي بودجه سازمان بوده‌ايم. باتوجه به اعتبار ناچيز سازمان، انتظار افزايش چندبرابري بودجه را داشتيم.

به‌نظر مي‌رسد محيط زيست از بزرگ ترين خلف‌وعده‌هاي دولت براي ملت است. روحاني در برنامه نخست خود كه در ايام انتخابات ارائه كرد، يك فصل از كل برنامه‌ها را به بحث محيط زيست اختصاص داده بود اما امروز حتي يكي از آن برنامه‌ها محقق نشده است.

درحال حاضر معاون محيط زيست به آسانی براي تمامي طرح‌هاي خطرناكي كه در زمان ابتكار به آن‌ها مجوز داده نشده بود، مجوز صادر مي‌كند. براي نمونه مي‌توان به پتروشيمي در ميانكاله يا مجوز انتقال آب «ونك» اشاره كرد.

روحاني علاوه‌بر خلف وعده در بهبود وضعيت محيط زيست در بودجه نيز خلف وعده كرده است. در يك كلام دولت در اجراي قوانين و اختصاص بودجه به محيط زيست كشور آسيب وارد كرده است ».

درآمدهاي ساز مان تعطيل شده است

احمد نبوي ادامه مي‌دهد:« در ميان اين خلف‌وعده‌هاي دولت به محيط زيست، مديران سازمان نيز با عملكرد ضعيف خود بر مشكلات دامن زده‌اند. يكي از بخش‌هايي كه به افزايش بودجه سازمان كمك مي‌كرد، بخش جريمه صنايع آلاينده بود كه هم‌اكنون تعطيل شده و مسئولي در سازمان اين مساله را پيگيري نمي‌كند.

بخشي در سازمان از زيرمجموعه محيط زيست انساني، كار پايش صنايع كشور را در بحث آلايندگي انجام مي‌داد و صنايعي را كه آلاينده بودند،جريمه مي‌كرد. اين جريمه يك محل درآمد براي سازمان محسوب مي‌شد.

دومين محل درآمد از محل پروانه‌هاي شكار بود كه ديگر شكاري باقي نمانده است و پروانه‌اي صادر نمي‌شود. شكارچي به‌صورت غيرقانوني شكار انجام مي‌دهد؛ چرا كه هزينه‌هاي پروانه شكار بسيار بالاست.در نتیجه مشكل اساسي در عدم مديريت اين بخش است».

ريیس سازمان حفاظت محیط زیست درگذشته از بودجه کم این سازمان انتقاد کرده و گفته بود:«کل توان بودجه‌ای ما از بودجه یک ناحیه از شهرداری تهران نيز کمتر است.

ما در ایران سالانه میلیون‌ها تن فرسایش خاک داریم؛ درحالی که برای تشکیل یک سانتی‌متر خاک سال‌ها زمان نیاز است و این هیچ جای دنیا اتفاق نمی‌افتد و در بخش آب وضع خیلی بدتر است».

---

بودجه‌ نااميدكننده

سال 95 براي نخستین بار در طي يك دهه گذشته بود كه درصد اعتبارات محیط‌ زيست به دو برابر از بودجه عمومی کشور افزايش يافت. میزان رشد اعتبارات سازمان در سال 95 ، 280 میلیارد تومان بوده که در سال 96 به 650 میلیارد تومان افزایش یافت. همچنين علاوه‌بر اين اعتبارات، مجلس برای کاهش آلودگی هوا، 150 میلیارد تومان و برای نوسازی ناوگان حمل و نقل شهری، 300 میلیارد تومان و صندوق توسعه ملی محیط زیست برای مقابله با گرد و غبار و عوارض ناشی از گرد و غبار به میزان صد میلیون دلار بودجه در نظر گرفته است. بودجه سال‌جاري سازمان محيط زيست نسبت به سال گذشته، بالغ بر 130 درصد افزايش يافت اما براي سال 97 چنين مساله‌اي رخ نداد. درلایحه بودجه ۱۳۹۷ کل کشور در بخش اعتبارات هزینه‌ای دستگاه‌های اجرایی برحسب برنامه، فعالیت و هزینه واحد (سایر دستگاه‌های اجرایی)، جمع کل مبلغ هزینه‌ای سازمان حفاظت محیط زیست ۸۹۶۱۰۳۰۰۰۰۰۰ ریال است و جمع کل تملک دارایی‌های سرمایه‌ای این سازمان، ۲۷۳۵۱۲۸۰۰۰۰۰۰ ریال برآورد شده است.

نشر این خبر با یاد ناشر"سرزمین جاوید" شایسته است